Farmers Scheme पशुपालकांना व्यवसाय करण्याची सुवर्ण संधी – व्यवसाय कोणताही असो पशुपालन असो किंवा इतर व्यवसाय म्हटला की आपल्या समोर येतो तो जागेचा, दळणवळणाचा व इतर योग्य व्यवसायासाठी आवश्यक असणारे घटक या सर्वांचे प्रश्न आपल्यासमोर उभे राहतात परंतु पशूपालन हा असा व्यवसाय आहे जो आपण आपल्या शेतामध्ये सुद्धा करू शकतो. शेती व्यवसायाला पूरक व्यवसाय म्हणून पशुपालन हा व्यवसाय समजला जातो. पशुपालन, व्यावसायिकाने आपला व्यवसाय करण्याचा मुख्य हेतू काय आहे. याचा विचार केला पाहिजे आणि त्या आधारावर पशुपालनाच्या व्यवसायाबद्दल योजना तयार केली पाहिजे.
दुध, दही, तूप, चीज, लोणी, अंडी, मध, ब्लँकेट आणि लोकरीचे कपडे इत्यादी दुग्धजन्य पदार्थांना सामान्यतः जनावरांची मोठी मागणी असते. या व्यतिरिक्त मांसाहारासाठी प्राण्यांना चांगली मागणी आहे. यापैकी कोणत्या ध्येयाने व्यवसाय करायचा याचा विचार केल्यानंतरच जनावरांचे संगोपन करावे लागेल. जसे डेअरी उद्योग आपल्या क्षेत्रात अधिक प्रचलित आहे. यासाठी व्यापारी अधिक दुधाळ जनावरे विकत घेतात, मग तेथे दुधाळ जनावरांचे शेत बनवणे तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरेल. त्याच प्रकारे, मांसाहारी आणि इतर गरजा असलेल्या प्राण्यांचा व्यवसाय करण्यासाठी निवड करणे योग्य होईल.
विविध योजना व उपक्रमांच्या माध्यमातून ग्रामीण भागातील पशुपालक / शेतकरी बांधवांना स्वयंरोजगाराचे साधन उपलबध करुन देण्यासाठी शासना मार्फत पशुसंवर्धन विभागाच्या वतीने वैयक्तिक लाभाच्या विविध योजना राबवण्यात येतात या योजनांची प्रक्रीया अधिक पारदर्शक करणेसाठी राज्यस्तरीय नाविन्यपूर्ण योजनेमध्ये ऑनलाईन पध्दतीने अर्ज मागविणे व लाभार्थी निवड करण्याची पध्दत सुरु करण्यात आली आहे. याबरोबरच जिल्हास्तरीय विविध योजनांची सदर संगणक प्रणाली लागू करण्यात येत आहे. यामध्ये शासनाने एखाद्या योजनेकरीता अर्ज केल्यानंतर त्यास दरवर्षी पुन्हा अर्ज करावे लागू नये. यासाठी तयार केलेली प्रतिक्षायादी पुढील 5 वर्षापर्यंत लागू ठेवण्याची सोय केली आहे.
यामुळे अर्ज केलेल्या पशुपालकांना लाभ मिळण्याची शक्यता वाढली असून त्यांना प्रतीक्षा यादीतील क्रमांकानुसार अंदाजे केव्हा लाभ मिळेल, हे कळू शकल्यामुळे लाभार्थी हिस्सा भरणे किंवा इतर बाबींकरीता नियोजन करता येणे शक्य होणार आहे.
नाविन्यपूर्ण राज्यस्तरीय व जिल्हास्तरीय योजनेंतर्गत दुधाळ गाई- म्हशींचे गट वाटप करणे, शेळी मेंढी गट वाटप करणे, 1000 मांसल कुक्कुट पक्ष्यांच्या संगोपनासाठी निवारा शेड उभारणीस अर्थसहाय्य देणे, 100 कुक्कुट पिलांचे वाटप व 25+3 तलंगा गट वाटप या योजनांसाठी ऑनलाईन पद्धतीने लाभार्थी निवड प्रक्रिया सन 2022 या वर्षात राबविली जाणार आहे. पशुपालकांना डेअरी, पोल्ट्री किंवा शेळीपालन यापैकी ज्या बाबींमध्ये अर्ज करावयाचा आहे. त्याची निवड करण्याची सुविधा देखील उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे. राज्यातील पशुपालक, शेतकरी बांधव, सुशिक्षीत बेरोजगार युवक, युवती व महिलांनी या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज दाखल करण्याचे आवाहन पशुसंवर्धन विभागामार्फत करण्यात येत आहे.
पशुपालन व्यवसाय कसा सुरू करावा :
तुम्हाला ज्या प्रकारचा प्राणी व्यवसाय सुरू करायचा आहे, त्या प्रकारच्या चांगल्या शेतात जा आणि पशुपालनाशी संबंधित माहिती मिळवा. सर्व महत्वाची आणि आवश्यक माहिती गोळा करा. तुमचे स्वतःचे शेत सुरू करण्यापूर्वी, तुम्हाला कोणत्या प्रकारच्या समस्यांना सामोरे जावे हे पाहण्यासाठी आधीपासून चालू असलेल्या शेतात काम करण्याचा प्रयत्न करा. तुमच्या आजूबाजूच्या चारा बाजाराची देखील तपासणी करा जेणेकरून तुम्हालाही तेथील समस्या कळतील. आपल्या शेतात काम करण्यासाठी स्वस्त मजूर शोधा. जनावरांच्या बाजारात जा आणि तेथे खरेदी आणि विक्री होताना पहा. पशुसंवर्धन व्यवसायाबद्दल तुमचे ज्ञान वाढवण्यासाठी आणि स्वतःला अपडेट ठेवण्यासाठी मासिके वाचा किंवा ऑनलाइन साहित्य वाचा. जर तुम्हाला आवश्यक ज्ञान नसेल तर तुम्ही कृषी विद्यापीठे आणि पशुवैद्यकीय विद्यापीठांमधून पशुपालन व्यवसायाविषयी अभ्यासक्रम करू शकता.
कुक्कुटपालनासाठी, मधमाश्या पाळणे, सरकारी संचालित कुक्कुटपालन इ. बियाणे आणि पिल्ले आणू शकतात. शासनाने चालवलेल्या शेतातून तुम्हाला मधमाश्यांसाठी सुविधा मिळू शकतात.
योजनांची संपूर्ण माहिती तसेच अर्ज करण्याची पद्धती याबाबतचा संपूर्ण तपशील वरील संकेतस्थळावर तसेच मोबाईल अँपवर उपलब्ध आहे. अर्ज फक्त ऑनलाईन पद्धतीनेच स्विकारले जातील. या संगणकप्रणालीमध्ये अर्ज भरणे अत्यंत सुलभ करण्यात आले असून अर्जामधील माहिती कमीत कमी टाईप करावी लागेल आणि बहुतांशी माहितीबाबत पर्याय निवडण्याची सुविधा उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे.
त्यामुळे पशुपालकांनी अर्ज भरण्याकरिता स्वतःचे मोबाईलचा जास्तीत जास्त वापर करावा. अर्ज भरताना अर्जदाराने नोंदविलेल्या मोबाईल क्रमांकावर अर्जाच्या स्थितीबाबत संदेश पाठविण्यात येणार असल्याने कोणत्याही परिस्थितीत अर्जदाराने योजनेंतर्गत आपला मोबाईल क्रमांक बदलू नये.
योजनेबाबत अधिक माहितीसाठी वरील तक्त्यात दर्शविलेल्या टोल फ्री क्रमांकावर किंवा तालुक्याचे पशुधन विकास अधिकारी, पंचायत समिती, जिल्हा पशुसंवर्धन अधिकारी अथवा जिल्हा पशुसंवर्धन उपआयुक्त कार्यालय, तालुका लघु पशुवैद्यकीय सर्वचिकित्सालय अथवा नजीकच्या पशुवैद्यकीय केंद्रावर संपर्क साधावा, असे आवाहन पशुसंवर्धन विभागातर्फे करण्यात आले आहे.
अलीकडील काळात सुशिक्षित तरुण सुद्धा हमखास उत्पन्न देणारा व्यवसाय म्हणून पशुपालनाकडे आकर्षित होत आहेत. या व्यवसायाला चालना देण्यासाठी शासनाकडून सुद्धा अर्थीक व इतर स्वरुपात मदत करणाऱ्या अनेक योजना राबविण्यात येतात यासाठी आवश्यक कागदपत्रांची पूर्तता अणि योग्य पाठपुरावा करणे गरजेचे आहे.
Farmers Scheme ही माहिती तुम्हाला कशी वाटली, ते आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा व इतरांनाही शेअर करा.